مراسم عزاداري در 10 روز نخست ماه محرم، فصل ويژه‌اي است كه شيعيان با انواع نمادها و نشانه‌هاي مربوط به عزاداري، شدت تاثر و تالم خود را نسبت به واقعه كربلا اظهار مي‌كنند.
يكي از نمادهايي كه در اين دهه در بيشتر مناطق ايران به خصوص در مناطق كويري مورد استفاده قرار مي‌گيرد نخل (نماد تابوت) است، اين رسم در شهرها و روستاهاي ايران با اندكي تفاوت از يكديگر برگزار مي‌شود.
در خصوص پيدايش نخل و وجه تسميه آن عقايدي به شرح ذيل مطرح است:
1- نخل اقتباس از خيمه مجمع حضرت موسي (ع) است كه در اول ماه سال دوم ميقات برپا كرده و محل عبادت پيروان او در بيابان تيه (سرگرداني) بوده است. در دعاي سمات از آن تحت عنوان «قبة الزمان» ذكري به ميان آمده است.
2- نخل به خيام حضرت امام حسين (ع) اشاره دارد و مي‌خواهد خاطره خيمه‌هاي حرم آن امام (ع) را در كربلامجسم كند.
3- نخل يادآور گهواره دو گوشواره عرش مجيد، يعني حضرت امام حسن و امام حسين عليها سلام است و چون مقام صاحبان گهواره عظيم است، نخل را بزرگ ساخته‌اند.
4- نخل نوعي عماري (صندوق مانند كه براي نشستن سوار، آن را بر روي پشت شتر و فيل مي‌گذارند و آن را محمل و عودج هم مي‌گويند) است كه در گذشته رسم بوده بزرگان قوم را بر آنها حمل مي‌كردند.
5- چون اولين بار اين اسكلت را از چوب درخت خرما ساخته‌اند بدين نام معروف شده است.
6- آيتي در تاريخ يزد، اذعان مي‌دارد كه مراسم مربوط به نخل در بين هنديان متداول بوده و بعدا در دين شيعيان راه يافته است.
7- چون درخت نخل شباهت به زندگي انسان دارد، در شانزده سالگي ميوه مي‌دهد، حدود صد و بيست سال عمر مي‌كند، ضربه شديدي به سر آن، درخت را مي‌خشكاند ولي ضربه به تنه، در آن تاثيري ندارد با وجود ارتفاع زياد در مقابل طوفان‌ها و ساير حوادث جوي مقاوم است. درختي است بي آزار و بي پايه، نخل را بدين نام نهاده اند.
8- برخي مي‌گويند، نخل، تابوت آرايش دهنده حضرت امام حسن مجتبي (ع) مي‌باشد و يادآورنده تشييع پيكر آن حضرت تا قبرستان بقيع است.
9- سابقه پيدايش نخل به قبل از اسلام و زمان ساسانيان مي‌رسد، زيرا هنگامي كه خسرو پرويز به دست شيرويه كشته شد تابوت بزرگ و زينت شده‌اي را برايش تدارك ديدند.
10- حركت نخل ويژه آيين‌هاي مربوط به سوگ سياوش است كه در سنت‌هاي شيعيان راه يافته است.
11- چون بدن مطهر و مقدس سالار شهيدان كربلا، حضرت امام حسين (ع) را بدون تشييع به خاك سپرده‌اند، شيعيان همه ساله به جبران، رسم نخل گرداني را تكرار مي‌كنند و به خاطر اين كه آن حضرت، بزرگوار است، تابوتش را بزرگ و حجيم در نظر مي‌گيرند. حجيم بودن نخل بيانگر عظمت صاحبش است و نيز گويند: «بزرگي نخل همراه با فرياد يا حسين (ع) آنهايي را كه نخل را حمل مي‌كنند، در افراد تهييج ايجاد مي‌كنند.»
عقيده اخير به حقيقت نزديك تر است. با اين فرض، انجام برنامه مذكور مي‌تواند سنتي نيكو و پسنديده باشد، به شرط آن كه رنگ خرافات از اطراف آن زدوده شود.